شناخت پراکندگی جانوران در اقلیم های ایران

شناخت پراکندگی جانوران در اقلیم های ایران

همسازي انسان با بيابان . ابداع آبانبار براي برداشت و ذخيره آب).پرديسان،،1354تصوير (7

جانوران و همسازي آنها با اقليم :
»اصولاً موجب اصلي سازگاريهاي مختلف جانوران در بيابان، حفظ و تنظيم ميزان آب بدن است و عامل آب در ايجاد سازگاري نقش بس مهمتر از عامل غذا دارد. در همين رابطه است كه نه فقط گوزن، بلكه بيشتر جانوران بياباني در بامدادان و شامگاهان كه دماي هوا معتدل است
فعاليت حيواني دارند و بقيه اوقات را در پناهگاهها يا لاي بوته ها مي مانند. عده زيادي از جانوران بياباني)كوچك يا بزرگ(، با كسب مواد ذخيره دار و تجزيه چربيها و كربوهيدراتها)و جذب آب ساختماني آنها(، مدت مديدي را بدون آب بسر برند. آب اضافي حاصل از اتلاف ادراري اين جانوران نيز دوباره جذب مي شود)به همين نظر ادرار دفع شده از آنها نسبتاً غليظ است(، و به جاي اوره از آنها اسيد اوريك دفع مي گردد. بديهي است هر جانور براي “موفق زيستن” در محيطي كه همه چيز آن “متعارض حيات” اوست، به سازگاريهاي رفتاري و ساختماني گوناگوني تن در مي دهد كه: فعاليت شبانه، اختفاء در پناهگاههاي نمور و نامرئي، حفظ محتاتانه انرژي و بكاربستن اقتصادي آن، همرنگي با بستر زيست)مثلاً براي پنهان ماندن از ديد دشمن(، روشن بودن عمومي رنگ بدن)عمدتاً جهت بازتاب اثر نامساعد نور و حرارت شديد(، ك.چكتر بودن اندازه و سطح بدن)نسبت به گونه هاي مشابه در مناطق غير خشك-جهت محدود كردن تبخير پوستي-(، حركت در مكانهاي سايه دار يا زير شن و خاكهاي نرم، و تغييرات ساختماني مناسب در اعضاء و اسكلت گونه هاي مختلف، از جنبه هاي رايج و آشكار در اين طبقه است.با اين همه گاهي تلاش براي سازگاري كارساز نمي شود و جانور از “مضايق بياباني” جان سالم بدر نمي برد و زندگي را در يك دوره طبيعي بسر نمي آورد.« 230 از جانوران خيلي شاخص بيبان ميتوان به موارد زير اشاره كرد:
پستانداران جونده)موش]پابلند[ و خرگوش و(…، پرندگان ظريف 0بلدرچين و تيهو و(…، خزندگان گياه خوار كوچك) مار و سوسمار و(…، حشرات ريز جثّه) مورچه،زنبور،سوسك،ملخ صحرايي و(… و جانوران درشت جثّه) شتر،روباه،گوزن،آهو،گوسفند و.(…231موش پابلند با نقب زدن حفره ها و سرپوش گذاشتن بر آن رطوبت را در حفره ها حفظ مي كند و با تغليظ پيشاب و مدفوع خشك

شتر: شترها مقاومت خوبي در مقابل گرما و سرما دارند. شتر دو كوهانه به علت داشتن پشم زياد در برابر سرماي شديد مقاوم بوده و مي تواند در برابر باد و بوران و طوفان سرد كوهستان مقاومت نمايد و راه خود را در مناطق سنگ لاخي ادامه دهد. از سوي ديگر شترهاي يك كوهانه به علت ساختار خاص فيزيولوژيك خود در برابرگرماي زياد مقاوم هستند و مي توانند تا گرماي 60 درجه را تحمل كنند و در زير آفتاب سوزان كوير به راه خود ادامه مي دهند .شتر يك كوهانه شرايط سخت آب و هواي را تحمل مي كند ولي در سرماي كمتر از 15درجه زير صفر نياز به سرپناه دارد .كوهان اين شترها سلول هاي چربي را انبار كرده و در زمان نبودن غذا از آن به عنوان منبع انرژي استفاده مي كند .پاهاي پهن شتر كوهان دار از فرورفتن حيوان در ماسه هاي نرم جلوگيري مي كند . شكل بدن اين جانور بسيار مناسب براي آب و هواي گرمسيري است. بدن جانور درقسمت بالاي كمر باريك است و بنابراين در گرم ترين ساعات روز كه آفتاب كاملاً عمودي مي تابد سطح كمي از بدن آن در تماس با پرتو مستقيم خورشيد قرار مي گيرد. قبلاً تصور مي شد كه كوهان محل اندوختن آب است در حاليكه مي دانيم اينجا محلي براي اندوختن حدود 50كيلو چربي با دو عملكرد متفاوت مي باشد: يكي به عنوان عايق گرما در پرتو سوزان خورشيد و ديگري اندوخته از انرژي و آب است. زماني كه چربي مي سوزد هيدروژن آزاد مي گردد و با اكسيژن موجود در هوا تركيب شده ،توليد آب مي كند و چيزي در حدود 21ليتر آب از 20كيلوگرم چربي مي دهد . كليه هاي شتر قسمت زيادي از آب هاي مصرف شده را دوباره پس مي گيرد . حرارت بدن شتر بين 34تا 42درجه قابل تغيير است و با تغيير دماي هوا دماي بدن وي نيز تغيير مي كند. اين امر باعث مي شود تا بدن او نيازي به عرق كردن براي خنك كردن خود نداشته باشد و در مصرف آب خود صرفه جويي كند . همسازي هاي بشري با بيابان، به تقريب دقيقاً همان همسازي هاي گياهان و حيوانات از پوشاك سنتي گرفته تا رنگيني پوست، محل سكونت، كاروانسرا با آب انبارش و بناهاي زيرزميني مي با شد. چادر نشيني، مهاجرت، سكونت زيرزميني و استفاده از سايه، انسان فعالانه محيط زيست بيابان را تعديل كرده است.2

منابع:

فخر طباطبائي سيد محمد، ،1375برخورد سيستمي با طبيعت زنده ، چاپ اول، شركت سهامي انتشار، ص 198و 199

از ميزان تبخير آب مي كاهد. اين نقب ها درجه حرارت هوا را به ميزان قابل توجهي كنترل ميكنند. وقتي حرارت هواي بيرون 66درجه سانتيگراد است، حرارت اين نقب ها از 16درجهبالاتر نيست.« 232

والاس ، مك هارگ ، رابرتس وتاد ، پرديسان ، طرح جامع پارك طبيعت در تهران ، مهندسين مشاور ماندالا ، براي سازمان حفاظت
محيط زيست ، ، 1354ص 25
233-والاس ، مك هارگ ، رابرتس وتاد ، پرديسان ، طرح جامع پارك طبيعت در تهران ، مهندسين مشاور ماندالا ، براي سازمان حفاظت

____________

برچسب ها:

شناخت پراکندگی جانوران در اقلیم های ایران.دانلود پاورپوینت تحلیل جانوران در اقلیم های ایران.مقاله درباره جانوران اقلیم های ایران.تحقیق کامل در مورد جانوران اقلیم های ایران.نقد و بررسی جانوران اقلیم های ایران.تحلیل پراکندگی جانوران در اقلیم های ایران