اقلیم شناسی گیلان

اقلیم شناسی گیلان

اقلیم شناسی استان گیلان

استان گیلان در تقسیمات کشوری :

قانون تعاریف و ضوابط تقسیمات کشوری در تیر ماه سال ۱۳۶۲ به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید بر اساس این قانون یک واحد جدید سیاسی به نام دهستان در کشور پیش بینی گردید و برای تشکیل دهستان معیارها و ضوابط به خصوصی نیز در ماده ۴ قانون در نظر گرفته شد در آخرین بررسیهای حاضر تا پایان شهریور سال ۱۳۷۳ با توجه به تغییرات انجام شده استان گیلان دارای ۱۱ شهرستان ، ۲۷ بخش ، ۳۴ شهر ، ۹۵ دهستان و ۳۰۴۳ آبادی می باشد.

سیمای طبیعی و زمین شناسی گیلان ( زمین شناسی)

استان گیلان بر قسمتی از ارتفاعات شمالی ایران شامل دامنه های شرقی کوهستان های تالش از خط الراس ارتفاعات تا جلگه ی ساحلی دریای خزر و بخشی از البرز غربی از حوضه انتهایی دره شاهرود تا جلگه گیلان اطلاق می شود.

اصولاً استان گیلان که در قلم و چین خوردگی های آلپ – هیمالیا قرار دارد جز قلم های ناپایدار کرده و زمین محسوب می شود و پوسته جامد در حوضه این سیستم به تعادل قطبی دست نیافته است.

 اقلیم رشت:

درجه حرارت

به طور درجه حرارت در گیلان به سبب  مجاورت با دریا چندان متغییر نیست و دمای هوا از ناحیه ای به ناحیه دیگر کمتر تغییر می نماید همچنین اختلاف درجه حرارت شب و روز چه در تابستان و چه در زمستان زیاد نیست زیرا دریا به مراتب حرارت خود را دیرتر از خشکی از دست می دهد .

میانگین سالانه دما در شهرستان رشت ،مرکز استان گیلان ۱۵٫۸ درجه سانتی گراد است در این شهرستان میانگین دمای هوا در سردترین ماه سال در دی ماه ۶٫۶ در بهمن ماه نیز ۶٫۶ ودر اسفند ماه ۹ درجه سانتی گراد است با فرا رسیدن فصل بهار به تدریج بر دمای هوا افزوده شده و مقدار آن در فروردین به ۱۴٫۲، در اردیبهشت به ۱۹٫۱ و در خرداد به ۲۳ درجه می رسد .

در فصل تابستان به دلیل وجود رطوبت زیاد در هوای رشت دمای هوا افزایش چشمگیری نداشته و مقدار آن در تیر ماه به ۲۵٫۱ ، در مرداد به ۲۴٫۸ و در شهریور ماه به ۲۲ درجه می رسد با شروع فصل پاییز کاهش دمای هوا که پس از تیر ماه اغاز گردیده بود ، با شتاب بیشتری تداوم یافته و مقدار آن در مهر ماه ۱۷٫۳ ، در آبان به ۱۲٫۷ و در آذر به ۸٫۷ درجه می رسد . میانگین حداقل دمای هوای رشت در سردترین ماه های سال در آذر ماه ۴٫۱ در دی ماه ۲٫۱ در بهمن ماه ۲٫۴ و در اسفند ماه ۵ درجه سانتی گراد است و در هیچ یک از ماه های سرد سال میانگین حداقل دمای این شهر به کمتر از ۲ درجه نمی رسد . میانگین حداکثر دمای هوای رشت در گرمترین ماه های سال در خرداد ۲۸٫۱ ، در تیر ماه ۳۵٫۳ ،در مرداد ماه ۲۹٫۸ و در شهریور ماه ۲۶٫۷ درجه است که این امر بیانگر مصون بودن رشت از سرماهای شدید و گرماهای طاقت فرسا است .

در شهرستان رشت مینگین دمای هوا در فصل بهار ۱۸٫۷ ف در فصل تابستان ۲۳٫۹ و در فصل پاییز ۱۲٫۹ و در فصل زمستان ۷٫۴ درجه است در این شهرستان دی و بهمن با میانگین ۶٫۶ درجه سردترین ماه های سال و تیر ماه ۲۵٫۱ درجه سانتی گراد گرم ترین ماه سال است در شهرستان رشت و تقریباً در تمامی شهرستان های استان گیلان از ماه فروردین تا آخر آبان بهترین زمان برای مسافرت می باشد که دو ماه مهر و آبان معمولاًاز بارندگیهای پاییزه برخوردار است .

بارندگی

در استان گیلان حداکثر بارندگی های ماهانه در شهرها و مناطق ساحلی و یا مجاور به ساحل نیز نظیر انزلی ، رشت ، لاهیجان ، آستارا و…. بر ماه های پاییز انطباق دارد ولی نقاط دور از تاثیر رژیم اقلیم خزری نظیر رودبار و منجیل از رژیم بارندگی دیگری تبعیت میکنند و حداکثر بارندگی های ماهانه آنها بر ماه های زمستان منطبق است . میانگین سالانه بارندگی در دوره های بلند مدت آماری ۴۰ ساله شهر رشت ۱۳۶۹٫۲ میلیمتر است .

در شهرستان رشت مرکز استان گیلان میانگین ماهانه بارندگی در سرد ترین ماه سال در دی ماه ۱۳۷٫۴ ، در بهمن ۱۱۹٫۱ و در اسفند ۱۱۶٫۴ میلیمتر است .

 در گذار از فصل زمستان به فصل بهار از مقدار بارندگی های این شهر به طور محسوسی کاسته شده و مقدار آن در فروردین به ۶۱٫۳ ،در اردیبهشت به ۵۳٫۹ و در خرداد به ۴۵٫۵ میلیمتر کاهش می یابد ، با ورود به فصل تابستان ابتدا باز هم از مقدار ریزش های جوی کاسته می شود ولی پس از تیر ماه به تدریج بر میزان بارندگی ها افزوده می شود . میانگبن ماهانه بارندگی رشت در تیر ماه ۴۲٫۷ ، در مرداد ماه ۷۱٫۷ و در شهریور ۱۵۱٫۷ میلیمتر است که با آغاز فصل پاییز بر میزان بارندگی ها افزوده شده  و مقدار ان در مهر ماه به ۲۲۶، در آبا ن به ۱۸۷٫۱ و در آذر ماه به ۱۵۶٫۴ میلیمتر می رسد.

مطالعه بارندگی های رشت نشان می دهد که مهر ماه با ۲۲۶ و تیر ماه با ۴۲٫۷ میلیمتر بارندگی ، پر باران ترین و کم باران ترین ماههای این شهر می باشند . بررسی آمار بارندگی های فصلی رشت نیز بیانگر آن است که ۲۶۶٫۱ در فصل پاییز ۵۶۹٫۵ و در فصل زمستان ۳۷۲٫۹ میلیمتر است و به این اعتبار فصل پاییز پر باران ترین و فصل بهار کم باران ترین فصل های این شهر را تشکیل می دهند . در شهرستان رشت حداکثر بارندگی ۲۴ ساعته در طول دوره بلند مدت آماری این شهر برابر ۱۷۵ میلیمتر مورد اندازه گیری وثبت قرار گرفته است که این مقدار بارندگی در طول یک شبانه روز ، بیشتر از بارندگی های سالانه بسیاری از مناطق و شهر های کشور است . در رشت ۴۳ روز از سال با بارندگی مساوی یا بیشتر از ۱۰ میلیمتر ،۶۴ روز از سال با بارندگی مساوی یا بیشتر از ۵ میلیمتر و ۱۰ روز از سال با بارندگی مساوی یا بیشتر از ۱ میلیمتر می باشد.

 رطوبت هوا

استان گیلان یکی از مرطوب ترین استان های کشور است و توزیع رطوبت هوا در مناطق و شهر های ساحلی استان که به شدت تحت تاثیر رژیم اقلیمی دریای خزر قرار دارند ،با منطق دور از ساحل و کوهستانی استان دارای تفاوت های مشخصی هستند . میانگین ماهانه نم نسبی هوا در مهر و آبان و آذر رشت معادل ۸۶ درصد است . مقایسه مقادیر نم نسبی هوا در مرطوب ترین وخشک ترین ماه های سال در رشت که به ترتیب برابر ۸۶ درصد در ماههای پاییز و ۷۴ درصد در تیر ماه می باشد ، نتشان میدهد که این اختلاف فقط در حد ۱۲ درصد است که بیانگر مرطوب بودن رشت در تمام ماه های سال است . میانگین سالانه نم نسبی هوا در رشت ۸۱ درصد است . کثرت و تداوم بارندگی در گیلان موجب افزایش رطوبت هوا شده رطوبت بالا در تابستان توام با هوای گرم موجب سنگین و دزج شدن فوق العاده هواشده و در زمستان ها نیز سرد شدن فوق العاده هوا (عمدتاً هم ۱۰تا ۲۰ سال) موجب ریزش برف های سنگین مشده .

در اثر بالا بودن رطوبت هوا مد و میغ شبانه خصوصاً در پاییز فراوان دیده می شود و بیش از نیمی از ستل که اصطلاح محلی آن (یاز است دیده می شود و سنگین می کنند

بالا بودن درجه حرارت موجب شده که میزان تبصره و تعریف در گیلان در مقایسه با سایر نقاط کشور پایین و درصد پتانسیل باشد .

وجود رطوبت بالا رونده عامل بالقوه دربه مخاطره افکندن سلامتی ساکنین ساختمان منشا خساراتی به زیبایی و استحکام مصالح بنا جریان طبیعی هوا با کوران برای کاستن از رطوبت موجود درمصالح و ایجاد تهویه طبیعی اهمیت کامل دارد ارتفاع ساختمان از سطح زمین میزان فشار باد در بنا موقعیت ساختمان نسبت به ابنیه و درختان مجاور و نهایت جهت گیری بنا و ابعاد باز شوهای بنادر نوع کودان و میزان بهره گیری آن از تهویه طبیعی موثرند.

پوشش ابری و ساعات آفتابی

استان گیلان به سبب ویژگی های جوی  و اقلیمی ، در تمام ماه های سال دارای پوشش ابری قابل ملاحظه ای می باشد . در شهررستان رشت به طور متوسط ۱۶۹ روز از سال یا آسمان به طور کامل پوشیده از ابر می شود و یا تقریباً به طور کامل پوشیده ازابر است و در گذار به فصل بهار ازابرناکی آسمان به تدریج کاسته شده به طوریکه در فروردین ۱۷ روز ، در اردیبهشت ۱۳ روز و در خرداد ۸ روز آسمان پوشیده از ابر است .

در فصل تابستان و با روندی آرام و تدریجی به سمت پاییز ، بر میزان پوشش ابری آسمان افزوده می شود . با فرا رسیدن فصل پاییز که با هجوم توده های هوای باران زا به فلت ایران و شمال کشور هم زمان است بر پوشش ابری استان گیلان و شهر رشت افزوده و در مهر ماه ۱۶ روز در آبان ماه ۱۵ روز و در آذر ماه ۱۶ روز آسمان رشت مملو از ابر می شود . در شهرستان رشت اسفند ماه با ۲۱ روز و خرداد ماه با ۸ روز ابرناکی کامل ، بیشترین و کمترین مقادیر این پارامتر را در اختیار دارند . پوشش ابری آسمان با طول ساعات آفتابی در رابطه معکوس قرار دارد به طوری که در ماه هایی که پوشش ابری بیشتر است ، ساعات آفتابی کمتری وجود دارد. در رشت بیشترین ساعات آفتابی ماهانه با رقم ۷۵٫۹ ساعت به بهمن ماه تعلق دارد .

تعداد روز های با دید افقی کم

در شهرستان رشت به طور متوسط در ۶۷ روز از سال دید افقی برابر یا کمتر از ۲ کیلو متر می شود که فراوانی آن در ماه های زمستان بیش از سایر ماه های سال است . کاهش دید افقی ممکن است به علت وقوع برخی از پدیده های  جوی  نظیر مه ، گرد و خاک ، رگبار شدید و نظایر آنها اتفاق می افتد .

تعداد روز های همراه با برف و یا مخلوط بر ف و باران

در شهرستان رشت به طور متوسط در حدود ۷ روز از سال توام با ریزش برف و باران و فراوانی آن در بهمن ماه بیش از سایر ماه های سال است .

دانلود مطالعات اقليمي رشت

تعداد روز های یخبندان

در شهرستان رشت  که از اقلیم مرطوبی بر خور دار است تعداد روز های یخبندان در سال به طور متوسط به ۲۷ روز می رسد و دی ماه با ۱۰ روز یخبندان بیشترین روزهای همراه با یخبندان را در بین سایر ماههای سال در اختیار دارد . در رشت ماه های آبان ، آذر ، دی ، بهمن و اسفند و گاهی در فروردین یخبندان رخ میدهد  و سایر ماه های سال فاقد یخ بندان است .

باد

شدید ترین باد وزیده شده در طول دوره آماری ۴۰ ساله رشت با سرعت ۳۰ کیلومتر بر ثانیه بوده که با جهت شمالی در مهر ماه ۱۳۶۴ روی داده است . متوسط سالانه سرعت باد در رشت ۱٫۳ متر بر ثانیه است.

لرزه خیزی :

استان گیلان که جزئی از قلمرو سیستم آلپی بوده و در حاشیه شمال مرکزی ان قرار دارد هنوز از نظر حرکات زمین به مرحله تعادل واقعی نرسیده و می تواند همانند سایر نواحی ایران یکی از کانونهای ناپایدار و آسیب پذیر به حساب آید. بنابراین حدوث زلزله های متعدد در این قلم و امری  غیر عادی و غیر منتظره نیست بر اساس شواهد مکتوب از سال ۱۹۲۷ تا ۱۹۸۰ بیست و دو زمین لرزه ( خفیف تا نسبتاً شدید) در گیلان اتفاق افتاده است در سراسر این قلمرو نقش اصلی در شکل زائی ناهمواری ها را گسل های اصلی و فرعی به ویژه از آغاز دوران چهارم به عهده داشته اند.