معماری پارامتریک

معماری پارامتریک

معماری پارامتریک

طراحی پارامتریک یکی از رویکرد های فراگیر در فضای طراحی امروز جهان است. این روش، مبنای طراحی را بر توجه طراح به پارامتر های موثر بر طرح و روابط بین آن ها بنا نهاده است و از این حیث در مقابل روش های محصول محور فعلی قرار می گیرد . این رویکرد ، معماری را وارد قلمرو های جدید فرم شناسی و روش شناسی کرده است. ریشه تاریخی انسان ابتدایی ، فارغ از خواسته های خویش ,از آنچه طبیعت در اختیار او نهاده بود عرصه ای به عنوان سرپناه تعریف می کرد.

این سبک از رفتار ، متعلق به دوره ای است که ابزار های در اختیار انسان ، اعم از آن چه در دست می گرفت و آن چه در ذهن داشت در ساده ترین اشکال خود و ناتوان از اعمال تغییرات در محیط اطراف بودند . به تدریج انسان قانع غارنشین عصر حجر به ابزار هایی دست یافت که امکان اعمال تغییر بر آن چه او را احاطه کرده بود ، فراهم ساخت.که البته این تحولات با انقلاب صنعتی به اوج خود رسید

. آن چه در این دوران ، پیچیده یا شگفت انگیز لقب می یافت نیز در اختیار کسانی بود که بر کسان دیگر اختیار داشتند اما انقلاب صنعتی و طلوع دوره فردیسم با معجزه تولید انبوه عرصه ای جدید را در برابر جامعه نهاد ، عرصه ای که در آن بسیاری از افراد قادر بودند آن چه را که به پسند دیگران زیبا و پیچیده نام گرفته بود در اختیار داشته باشند ، اما طی این تحول ، زمانی فرا رسید که صدها انسان به شکلی واحد دوستدار چیزی یکسان شدند . اما همین مردگی جدید زمینه ای را فراهم کرد تا انسان های دربند ابزار ، سر به طغیانی برای خواستن آن چه خود می خواهند ، بردارند . انسان به مرحله ای از تکامل می رسید که هر کس قادر بود راوی خود از زیبایی باشد و چیزی را در اختیار گیرد که برای خود تعریف کرده یا به قامت او برایش تعریف کرده بودند

. اما این بار ابزار ها همپای آن چه در ذهن انسان می گذشت تکامل نیافتند . انقلاب دیجیتال و ورود بی توقف رایانه ها به تمامی لایه های زندگی انسان پلی بود بر شکاف میان آن چه انسان در ذهن تصویر می کرد با آن چه قادر به ساخت آن بود . تنها به کمک این ابزار ها و قابلیت آنها در یکپارچه ساختن مراحل تفکر ، طراحی و ساخت بود که عرصه برای تولید انبوه خواسته های انسان ها فراهم شد و معیار ساخت از « همه چیز برای یکی » عصر تاریک و « یک چیز باری همه » دوران تولید انبوه ، به « هزاران خواسته برای هر کس » تغییر یافت .

معماری که ظرفی برای حضور انسان بود ، در طول تاریخ به همراه او و ابزار هایش شکل خود را تغییر داده است. معماری پارامتریک در گذشته امکانات محدود در طراحی و نمونه سازی سبب می شد تا طراح با تکیه بر اندوخته های تجربه و احساس خود ، از میان دریایی از جواب های ممکن ، تعدادبسیار محدودی از پاسخ های نزدیک به نتیجه مطلوب را صید کند. اما با رشد ابزار های پردازش و امکان تسلط طراح بر تمامی مقیاس های طراحی . بازآفرینی روابط بین آن ها سوق می یابد . در چنین شرایطی نقش معمار به تعریف کننده فرایند ها و انتخابگر پاسخ ها تغییر می کند .

به بیانی دیگر ، ابزار های پردازشگر طراح را از تولید کننده تک پاسخ ها به خالق سامانه ای متشکل از داده ها و روابط تبدیل می کند که دریایی از پاسخ های مطلوب را در اختیار وی می گذارد . در حالی که تاکنون معماران در طراحی ، محدود به حیطه درک و تحلیل ذهن خود برای خلق پیچیدگی بودند،امروزه تنها نیازمند درک و بیان روابط تولید کننده این گونه سیستم ها هستند . وظیفه بازتولید پیچیدگی ، تهیه مدارک ساخت ، تولید نمونه های مدل و حتی ساخت نهایی را با استفاده از شیوه های پارامتریک و ابزار های وابسته به آن می توان بر عهده سیستم های کامپیوتری نهاد.

عرصه های کاربرد هر چند امروزه بیشترین نمونه های طراحی پارامتریک روی خلق فرم های حیرت انگیز متمرکز شده اند اما در کنار آن ها دفاتر معتبر معماری و گروه های پژوهشی روی کاربرد های بسیار گسترده تر این شیوه در معماری سرمایه گذاری کرده اند. در قدم های ابتدایی , ابزارهای پارامتریک برای بهینه سازی رفتار های فیزیکی ابنیه مورد استفاده قرار گرفته اند ،

تحلیل فرم های معماری بر اساس متغیر های اقلیمی و بهینه سازی ساختمان بر این اساس را می توان در پروژه های شاخه بلک باکس شرکت اس.ا.ام . مشاهده کرد.یکی از شاخص ترین نمونه های دیده شده کاربرد ابزار های پارامتریک در حیطه کالبدی بنا به طور قطع پروژه مکعب آبی در دهکده بازی المپیک پکن است که ردپای ابزار های پارامتذیک را در تعریف مفاهیم ، طراحی معماری ، طراحی و بهینه سازی سازه و حتی شیوه ساخت آن می توان دید. اما شاید پیچیده ترین کاربرد این شیوه را باید در سازماندهی فضایی معماری جست و جو کرد…

چشم انداز ها و آسیب ها چنین بستر بکر و گسترده ، عرصه ای وسیع برای تصویر سازی ایده های پیچیده و شخصی معماران فراهم کرد. اما عرض اندام معماران جاه طلب ، تنوع و پیچیدگی طرح ها را به مرز هایی فراتر از حد تصور رسانده است ، به گونه ای که دیگر ابزار های ساخت موجود پاسخگوی اجرای چنین طرح هایی نیست .

نتیجه چنین رفتاری ، بالا رفتن سرسام آور هزینه های تمام شده بناست ؛ چرا که ابزار های سنتی همچنان اسکلت اصلی کارگاه های ساخت و ساز معماری را تشکیل می دهند و بر پای کردن چنین ساختمان هایی با ابزار هایی از این دست مستلزم صرف هزینه های گزاف و نیروی کار بسیار ماهر در مقیاس وسیع خواهد بود . در کنار تمامی امکاناتی که شیوه طراحی پارامتریک در اختیار معماران می گذارد ،

این نکته را نیز نباید از نظر دور داشت که تا امروز ابزار ها نقش معمار به عنوان خالق و تعریف کننده را نگرفته اند و نمی توان انتظار داشت در آینده نزدیک نیز بتوان چنین نقشی را برای آن ها قائل شد. چرا که خلاقیت ، که صفتی است در انحصار انسان ، هنوز قابل بیان به زبان کامپیوتر نیست و به سختی می توان زمانی را تصور کرد که در آن فضاسازی و حس مکانی که توسط شیو ههای سنتی در طراحی خلق می شوند را بتوان به زبان پارامتر ها ترجمه کرد.