طراحی ساختمان بر اساس هندسه وتناسبات دایره

طراحی ساختمان بر اساس هندسه وتناسبات دایره

زير بناي اين اعداد در طبيعت و ماوراء طبيعت :
اردلان عدد ۴را نماد جهات چهار گانه ، چهار باد ، چهار فصل و نشان ثبات و آرامش ميداند. ۲۸۶

اخوان الصفا در رسالة پنجمشان به زيربناي نظري عدد چهار و رمز پردازي آن پرداختـه اند و نوشته اند :
خداوند با خرد خود اين جهان هستي را خلق فرموده و در آن فنا ناپذيري مربعات يـا چهارها ( رابه وجود آورده است. كه شامل جفت هاي ناهمگون يا ناموافق مـي باشـد. رموز اين كار فقط توسط خالق متعال دانسته شده است و بس . ۲۸۷

آنان براي اثبات نظر خود به آيه » ومن كل شيء خلقنا زوجين لعلكم تـذكرون« ) سـوره ،۵۱آيـه
(۴۹استناد مي كنند و به دنبال آن شواهد فراواني از طبيعت عالم كبيـر و صـغير را از قبيـل چهـار عنصر، چهارجهت عرضي ، چهارمزه ، چهار فصل سال و … بر مي شمرند. اين نوع تقسيم بيش از آنكه در گياهان ديده شود ، در حيوان و انسان و حتي بيش از همه در دسته بندي صفات الهي در انديشه اسلامي نمود دارد بـه طوريكـه مـي تـوان آن را سـاختاري آرمـاني در هستي تلقي كرد . چرا كه عرش الهي و كعبه و … هم چهار وجه از خدا را به نمايش گذارده انـد . در گياهان بيشتر نظام تقسيم ۳و ۵مشهود است ، حتي ميوه هاي تقسيم پذير افزاينـده نيـز براسـاس الگوي اعداد فيبونانچي افزايش مي يابند كه از ۳به ۵و ۸تكامل مي يابند و هيچ گاه ۴بخشي نمي شوند

تقسيمات ۴در گل ، هندسه داخلي و هندسه خارجي خرمالو

استفاده از هندسـه ۴در تقسـيمات گـل:

 هندسـه داخلي و هندسه خارجي خرمالو بسيار قابل توجـه و نشان دهنده ساختار ذاتـي ۴بخشـي آن اسـت . در اينجا ۸قسمت موجـود بـه تعـداد هسـته هـاي آن ارتباطي ندارند . علاوه بر طبيعت ، ايـن تقسـيم و تناسـبات مبنـاي مهمي در ماوراء طبيعه اسلامي و برخي اديان ديگـر دارد . پيش از اسلام دائوئيسم و كنفوسيوس هستي را داراي ساختار دوگانه يين و يانگ مي كردنـد . در اسلام نيز خدا با دو دسته صـفات جمـالي و جلالـي توصيف شده است . ساختار عرش خـدا كـه جايگـاه اداره عـالم اسـت بـه شـكل نمـادين داراي ۴پايـه توصيف شده و بـه آن بيـت المعمـور گفتـه و خانـه كعبه نيز ۴ضلعي مي باشد . در سوره حاقـه حمـل كنندگان عرش الهي ۸نفر توصيف شده اند. همچنين بهشتي كه براي مومن در نظر گرفته شـده ۲باغ درون ۲باغ ، يعني ۴باغ معرفي شده است . به اين ترتيب اصل مهم وحدت در اسلام با تقسـيمصفات دوگانه او و چهار پايه عرش و ۸نفر حمل كننده آنها ، ساختار استقرار عالم ماوراء طبيعـت را تشريح مي كند كه بهشت قيامت نيز جلوه اي از آن خواهد بود

نمونه طراحی بر اساس تناسبات دایره

نحوه استفاده از اين تناسبات در معماري :
اردلان عدد ۴را نماد ماده و متناظر با چهار گوش كعبه و نشان ثبات و آرامش ميداند. ۲۸۸ السعيد ۲۸۹تلاش مي كند ، تجلي بهره گيري از دايره واستخراج مربع از آن را در معماري اسلامي خصوصا ” دركشورهاي عربي ( به اثبات برساند .۲۹۰ اما درمعماري ايران اسلامي نيز اين موضوع به طور كامل قابل مشاهده است اولين جلوه گاه تقسـيم هاي چهارگانه در مقياسهاي طولي آنهاست. آنها هر ۶/۶۶سانتي متر امروز را يك گره مي دانستند و چهارگره يك چارك ) ۲۶/۶۶سانتي متر ( و چهار چارك يك گز ) ۱/۰۶۶۶متر ( كه معادل شانزده گره بود راتشكيل مي داد .۲۹۱
اما در مورد نظام تقسيم چهارگانه دايره نيـز تحقيقـات مهنـدس مولـوي بسـيار جالـب و راهگشا است. به نظر او اگر چه ريشه هاي تقسيم چهارگانه دايره درتمدنهاي كهن هـم وجـود دارد ، تمدن اسلامي به شيوه اي ويژه به بهره گيري از آن پرداخته است .۲۹۲ او سيركامل فرآيند طراحي را درنظام سنتي و براساس نقاله هاي تقسيم چهار گانه تشريح مي كند. اين سير با انتخاب مركزي براي هندسه كل كار ) به روش آزمون و خطا و با ترسيم قطرها ( شـروع مي شود و با يافتن گوشه هاي ميانسرا ) حياط ( وتقسيم بندي بدنه ها ادامه پيدا مي كنـد. نقالـهاي كه او توصيف مي كند يك نقالة ۶۴قسمتي است وبه زعم او با اسـتفاده از ايـن نقالـه مـي تـوان بيشتر ساختمانهاي معماري سنتي ايران رامطالعه كرد . .۲۹۳او اين مسئله را درمورد ۲۰بناي مهـم تحليل كرده و همه را هماهنگ با نقاله ۱/۶۴يافته است . ۲۹۴ كار جالب مولوي تداوم همين نظام در روند طراحي نمـا و ارائـه گونـه هـاي اصـلي نماهـا درمعماري سنتي است كه نياز به دقت واحتياط فراوان دارد

منابع:

۲۸۵-آيت اللهي ، حبيب االله ، مباني نظري هنر ، ، ۱۳۷۶انتشارات رجاء ، ص ۱۸۰و ۱۸۱
۲۸۶-اردلان ، نادر ، حس وحدت ، ، ۱۳۸۰ترجمه حميد شاهرخ ، نشر خاك ، ص ۲۶
۲۸۷-السعيد ، نقشهاي هندسي در هنر اسلامي ، ، ۱۳۶۳ترجمه مسعود رجب نيا ، انتشارات سروش ، ص ۲۰۱         ۲۸۸
اردلان ، نادر ، حس وحدت ، ، ۱۳۸۰ترجمه حميد شاهرخ ، نشر خاك ، ص ۲۶
۲۸۹-عصام السعيد ) ( Issam el-Saidو عايشه برمان ) ( Ayse Parmanدو معمارعراقي اند كه در دانشگاه كمبريج انگلستان دوره معماري خود را گذرانده اند. السعيد علاوه بر معماري در نقاشي نيز قدرت بالايي دارد و نمايشگاههاي متعددي در آمريكا ، اروپا و خاورميانه برگزار كرده است . رساله نهايي آنها با مقدمه بوركهارت و ترجمه مسعود رجب نيا در سالهاي ۱۳۶۳و ۱۳۷۷توسط انتشارات سروش بهچاپ رسيده است .
۲۰۰ – ۱۹۵ همان ، ص
۲۹۱-ابوالقاسمي ، لطيف ، هنجار شكل يابي معماري اسلامي ايران ، ، ۱۳۶۶مجموعه مقالات معماري ايران ، دوره اسلامي ، چاپخانه وزارتارشاد با همكاري جهاد دانشگاهي ، به كوشش يوسف كياني ، ص ۳۵۹
۲۹۲-مولوي ، ، ۱۳۶۹پژوهشي در هندسه معماري اسلامي ، مركز تحقيقات مسكن ، ص

تهیه تنظیم و انتشار: وب سایت معمار آنلاین online-architect.ir

برچسب ها:

طراحی ساختمان بر اساس هندسه وتناسبات دایره.ایده طراحی براساس الگو دايره.نحوه استفاده از الگو تناسبات دایره در معماري.طراحی براساس عدد ۴ در معماری.طراحی براساس هندسه دایره.نمونه طراحی بر اساس تناسبات دایره.هندسه وتناسبات براساس تقسيم دايره بر) ۲،۴،۸تناسب