شناخت ساختار باغ قلعه در معماری ایرانی اسلامی

شناخت ساختار باغ قلعه در معماری ایرانی اسلامی

باغ قلعه:
دیوار یکی از ضروریات باغ ایرانی به شمار میرود و باغ با دیوار تعریف میشود. و دلالی وجودی آن متعدد است که تعدادی
از آنها به شرح زیر است:
– محافظت باغ از وزش بادهای گرم و خشک و نگهداری رطوبت موجود در باغ
– لزوم ایجاد حریم برای ساکنین باغ
– حفاظت باغ در برابر حیوانات وحشی
– محافظت باغ و ساکنین از حملات دشمنان و تسخیر آن توسط آنها
– ایجاد آرامش روانی و فضای خلوت برای زندگی شخصی که از روحیات فرهنگی ایرانیان است.
هر زمان که باغ در معرض یک یا چند عامل مذکور قرار گیرد، دیوارها مرتفع تر و قطورتر شده است تا آنکه به قلعه هایمرتفع و بعضا دژ درآمده است. گرچه باغ های مجموعه چهارباغ به جز باغ خلوت ها دارای حصار نبوده است که نشان از قدرتو صلابت سیاسی پادشاهان صفوی دارد اما باغ ها در شهرهای دیگر نظیر شیراز و تعدادی از باغ های دوره صفوی که در خارجشهرها قرار گرفته بودند، دیوارهای قطور قلعه داشتند. باغ های شیراز و باغ فین کاشان از جمله باغ قلعه های حکومتی بوده اند.|۵|

باغ سکونتگاهی- حکومتی:
در شهرهای کوچکی که معمولا تشکیلات و سازمان های اداری و نظامی آن محدود و کوچک و یا فاقد ارگ حکومتی وفضاهای اداری بود، غالبا حاکم یا برخی رجال مهم شهری در باغی سکونت میکردند که علاوه بر عمارت مسکونی آن، عمارتینیز ساخته و در نظر گرفته میشدتا در آن به کارهای حکومتی و اداری استغال داشته باشند. این بخش که به آن عمارت بیرونییا حتی در مواردی دیوانخانه میگفتند، به نحوی ساخته میشد که رفت و آمد افراد در زندگی خانوادگی صاحب باغ اختلالیپدید نیاورد. این باغ ها معمولا کوچک بودند و در داخل یا کنار شهر قرار داشتند. برای مثال میتوان باغ نو طبس را نام برد.|۲|

باغ حکومتی:
باغ حکومتی را به لحاظ برخورداری از فضای سبز میتوان جزو باغ های کامل به شمار آورد. این نوع باغ در پایتخت ها وبیشتر شهرهای بزرگ و مهم کشور وجود داشته که هم محل سکونت حاکم و بزرگان کشوری و لشگری و هم محل دیوانخانهبوده است. البته فضاهای سکونتگاهی، دیوانی و خدماتی را به نحوی طراحی و احداث میکردند که فعالیت های مربوط بههرکدام از آنها در سایر فعالیت ها اخلالی ایجاد نکند. [۲]
در بیشتر موارد علاوه بر دیوانخانه، فضاها و عمارت حکومتی دیگری همچون میدان ( محلی برای استقرار نظامیان) و مانندآن در کنار باغ حکومتی وجود داشته است. به این ترتیب میتوان اظهار داشت که باغ های حکومتی غالبا جزیی از یک مجموعهحکومتی بودند. برای نمونه باغ و مجموعه حکومتی استرآباد یا ارگ سلطنتی تهران را که باغ گلستان درون آن قرار داشتمیتوان نام برد. [۲]

منابع

[۲ ]نعیما ، غ. باغ های ایران ، ، تهران: نشر پیام ، ۱۳۸۸
[۵ ]انصاری، م. ارزش های باغ ایرانی، دانشکده هنرهای زیبا، ۱۳۷۸
به نقل از وب سایت معمار آنلاین

همانطور که ما عاشقانه شما را دوست داریم ،و برای جمع اوری اطلاعات از وقت خود میگذرانیم از کاربران عزیز توقع داریم که برای ما کامنت های از جنس های انتقاد پیشنهاد راهنمایی و… با ما در میان بگدارن

–نظر شما در باره سایت ما چیست ؟
–پیشنهاد شما برای آموزش بعدی چیست ؟
–جای چه نکته ای در این مطلب خالی یافتید؟
–از بین این نکات، کدامیک برایتان جالب تر بود؟