تحلیل و نقد بررسی بیمارستان کودکان میر

تحلیل و نقد بررسی بیمارستان کودکان میر

سایت پلان بیمارستان میر

طراحی مناسب محیط‌های درمانی برای کودکان بیمار در سال‌های اخیر بسیار مورد توجه و بررسی قرار گرفته است، به صورتی که این نوع از محیط‌ها بتواند جوابگوی نیازهای خاص کودکان باشد و سبب کاهش ترس آنها در حین درمان گردد. این بیمارستان، به علت علاقه و نیاز وافر شهروندان و با هدف خلق محیطی برای کودکان بیمار، جدا از بزرگسالان بنا گردید که تأمین نیازهای کودکان و ایجاد یک محیط درمانی متفاوت و متناسب با این گروه سنی، از اساسی‌ترین مسائلی بود که در حین طراحی بنای مذکور، مدنظر قرار گرفت. به این سبب، یک محیط پیرامونی برای ساخت این بیمارستان، انتخاب گردید و هسته‌های مرکزی و اصلی این مجموعه در سال ۱۸۸۷، پایه‌گذاری شد، که شامل دو طبقه ساختمان می‌باشد.

از آن جایی که در دهه‌های گذشته، تفکیک بیماران کودک از بزرگسال، منحصراً وابسته به رویکرد بالینی بوده، بنابراین بیمارستان‌های کودکان، شبیه به یک بیمارستان بزرگسالان، طرح‌ریزی و سازماندهی می‌شده است. از این نظر، چهرۀ خارجی اتاق‌ها، یکسان، با رنگ‌های سفید و بدون تزیینات بوده و در حقیقت به عنوان نمونه‌ای از مسائل بهداشتی عمل می‌کرده‌اند و به این سبب اتاق‌ها با تعداد تخت زیاد و سرویس‌های بهداشتی عمومی شکل می‌گرفتند. علاوه بر اینها نیز، سازماندهی فضاها، یکسان و به صورتی است که، بیمار دور از وابستگان خود و به صورت منزوی، اوقات خود را سپری می‌کرده است.

در سال ۱۹۸۰، تغییرات محسوسی در رویکردی از درمان کودکان بیمار و سپس در ساخت بیمارستان‌ها و طراحی‌های آنها پدید آمد. سرانجام این مسأله که بیماران کودک، نیازهای خاص و متفاوتی از بیماران بزرگسال دارند، مورد بررسی قرار گرفت و شناخته شد. بدین منظور، برای پاسخگویی کافی به نیازهای کودکان و ایجاد محیطی دوستانه برای آن‌ها در بیمارستان میر، این مجموعه به سمت دامنه کوه گسترش یافت و در یک فضای عمومی با درختان بزرگ و محصور شده توسط تپه‌های معروف فلورانس و با فضای عمومی بیشتری، شکل گرفت.

ورودی اصلی مجموعه، در ساختمان سه طبقه قدیمی می‌باشد، که بازسازی شده است و سرپرست گروه “سی.اس.پی.ای[۱]” “رومن دل نورد[۲]” دلیل این مسأله را چنین بیان می‌کند: «ما علاوه بر این که کاهش استرس محیطی را در بیمارستان، در نظر گرفته‌ایم، می‌خواستیم خاطره‌ای از گذشته نیز خلق کنیم.» این ورودی اصلی، شامل یک مسیر شیشه‌ای می‌باشد که از میان باغ بیمارستان عبور می‌کند و به فضای آتریوم بسیار وسیع می‌رسد، که بدین ترتیب فضای جدید و قدیم را به هم متصل می نماید.

         پرسپکتیو از اتاق بستری کودکان میر                                  فضای بازی کودکان در بیمارستان کودکان میر

گسترش در این بیمارستان، از تکنولوژی بالا و عملکردهای تخصصی بالایی برخوردار است. طرح ریزی مجموعه مذکور، به این شرح می‌باشد: طبقه زیرزمین شامل خدمات، مکان‌های مذهبی، اورژانس، واحدهای سرپایی و رادیولوژی است و همچنین داروخانه و فضاهای تجاری و استراحت در طبقه همکف قرار دارند. در این بیمارستان، بخشهای بستری و ویژه و اتاق عمل در طبقه اول قرار گرفته‌اند. ورودی و پذیرش این مجموعه و همه قسمتهای خدماتی عمومی، در آتریوم ورودی و در گلخانه شیشه‌ای که یک ارتباط بصری و ایده‌آل را با پارک برقرار می نماید و به عنوان یک قلب بیوکلماتیک در مجموعه عمل می‌کند، قرار گرفته است.

در این بنا، مسیرهای دسترسی، عریض و روشن است و به وسیله مکان‌هایی که کودکان و والدین آنها امکان ایستادن و بازی کردن را دارند، نشانه‌گذاری شده است. این وضعیت، یکپارچگی عملکردی بهینه را میان دو فضا ارائه می‌دهد و دسترسی به بیرون را راحت می‌نماید. ارتباط با بخش‌ها و اتاق‌ها به وسیله مسیرهای عمودی و به سهولت برقرار می‌شود. بخش‌ها که در طبقه دوم و قسمتی از طبقه اول شکل گرفته‌اند، دارای انعطاف‌پذیری در شکل‌گیری حوزه‌ها می‌باشند.

فضای داخلی بیمارستان کودکان میر                                          فضای داخلی بیمارستان کودکان میر

ورودی و طرح‌ریزی توزیعی از فضاهای عملکردی مختلف، بازتابی از نتایج تحقیقات در مورد تأثیر روانشناسی فضا می‌باشد که خواسته‌هایی همچون خلوت و یا جنبه‌های اجتماعی ساختمان را بر آورده می‌کند. راه عبوری شیشه‌ای که به طور قرینه در سراسر گلخانه می‌پیچد، ارتباط درمانی با پارک را تقویت کرده و پذیرش را به بخش‌های سرپایی و بیماران حاد متصل مینماید. این مسیر به وسیله محوری مرکزی که به دستگاه پله عمومی می رسد، کامل گردیده است. دو دستگاه پله شیشه‌ای محصور نیز، ساختمان جدید و قدیم را به هم متصل می‌کنند که بر اساس نوع استفاده کنندگان تقسیم‌بندی شده است. هال ورودی، مهمترین فضای عمومی را تشکیل می‌دهد: این فضا به عنوان یک گالری راست گوشه می‌باشد و از فضاهای استراحت و فروشگاه‌ها تشکیل شده است. پیچیدگی در فضاهای عملکردی داخلی، به وسیله فضاهای باز که روشن و خوشامدگو و بدون سلسله مراتب می‌باشند، رفع گردیده است.

سایت پلان بیمارستان میر

 سایت پلان بیمارستان میر (ماخذ: حجت و ابن الشهیدی، ۱۳۸۹: ۱۶۷)

در این بیمارستان، مکانی برای بازی کودکان نیز با ساختار شیشه‌ای و آهنی، در بالای گلخانه قرار داده شده، که به وسیله آن، کودک استقلال خود را به دست می‌آورد و یک فضای بازی روشن و شاد را برای بیماران نوجوان فراهم می‌کند. در طبقه زیرزمین، فضای عبادی دایره شکل، با تراس بندی قرار دارد که به وسیله نور طبیعی محدود شده‌ای، نورپردازی گردیده و به وسیله دیوارهای متحرک، طرح‌ریزی شده است تا با نیازهای مذاهب مختلف، سازگار گردد. از دیگر تغییراتی که در محیط قدیم و جدید در نظر گرفته شده، کاهش فضاهای مربوط به تخت‌ها است تا فضاهای در دسترس، بزرگتر گردد. همچنین همه اتاق‌ها، دارای دو پنجره است که یک پنجره، دید به طبیعت بیرون و دیگری سبب دید مستقیم پرستاران به کودکان بیمار و بالعکس می‌گردد.

در اتاق‌ها، فضایی جهت وسایل و متعلقات همراهان و در فضاهای انتظار، صندلی‌ها و تجهیزات با مقیاس متناسب برای کودک قرار گرفته و تجهیزاتی از قبیل تلویزیون و ویدئو در اتاق‌ها فراهم شده است. در هر بخش نیز به تقویت ورودی‌ها پرداخته شده و فضایی جهت ملاقات و استراحت همراهان بیمار، طراحی گردیده است. همچنین طرح‌ریزی فضایی نیز، کمک به بزرگتر ساختن فضاهای موجود می‌کند.

رنگ‌ها، در همۀ محیط بیمارستان، به تدریج معرفی گشته و رنگ‌هایی نظیر صورتی، زرد، آبی روشن، سبز و غیره، حتی در بعضی مواقع نیز از رنگ‌هایی با نشاط همچون نارنجی و زرشکی و غیره، استفاده شده است. دکورها نیز با رنگ‌های شاد و دور از رنگ‌های سفید و خاکستری و کلیشه‌ای که قبلاً در محیط بیمارستان به کار می‌رفته، انتخاب گردیده تا محیطی شبیه به خانه برای کودک ایجاد شود. در فضاهای عمومی و بخش‌ها، تصاویر جذاب و پانل‌های نقاشی و شکل‌های چوبی رنگی و نقاشی‌های دیواری به کار رفته و در آخر لازم به ذکر است که توجه به نورپردازی نیز در این مجموعه، برای ایجاد آرامش و پرهیز از ترسناک بودن محیط انجام گرفته است.

طبیعت و پایداری در بیمارستان کودکان میر

این بیمارستان به عنوان یک سیستم منحصر به فرد از فضاهای سبز می‌باشد، به صورتی که تکنولوژی و مصالح، یک تعادل پایدار از ساختار، تکنولوژی و محیط را به وجود می‌آورد. در این راستا، راه‌حل‌های طبیعت دوستانه‌ای در ساختار بیمارستان قدیمی و جدید به کار رفته و برای رسیدن به این اهداف، تغییراتی در بنای قدیمی، از جمله به کارگیری سقف جدید، وسایل سایه‌انداز و نماهای شبکه‌ای که به تهویه طبیعی کمک می‌کنند، استفاده شده ‌است.

تهویه طبیعی در بیمارستان میر(ماخذ: حجت و ابن الشهیدی، ۱۳۸۹: ۱۶۵)

مهمترین عنصر مؤثر، یک هال ورودی بیوکلماتیک است، که گلخانه نامیده می‌شود و به عنوان یک فضای عمومی در بیمارستان قرار دارد. گلخانه، از زنجیره‌ای از قوس‌های نوک تیز با ورقه‌های چوبی که به وسیله دکل‌های حجیم حفاظت گردیده‌اند، ساخته شده و در حقیقت یک آتریوم ابتکاری است که در آن آب و هوا با استفاده از متریال‌ها و نور و رنگ کنترل می‌شود. طراحی ستون‌ها، یادآور درختان اطراف می‌باشد و ساختار این گلخانه و ترکیب آن به وسیله سایه اندازهایی نمایان گردیده است.

فضای گلخانه‌ای موجود در این بیمارستان، یک بام سبز ابتکاری با عایق کاری دقیق و با کیفیت بالا است، که فضاهای زیرین را از نوسانات دمایی حفظ می‌گرداند. بدین ترتیب ساختار ذکر شده، یک نقش اساسی در تعادل انرژی را بازی می‌کند. همچنین این مسأله، سبب ارائه دادن یک فضای درمانی مطلوب و تأثیرگذار برای استفاده‌کنندگان می‌شود. یک عایق ابتکاری که شامل زهکش‌ها و تثبیت کننده‌ها و گیاهان می‌باشد، باعث متعادل گشتن هوای درونی ساختمان و کاهش مصرف انرژی می‌شود. بنابراین در زمستان، کنترلی از کاهش هدر رفت گرما و استفاده از وسایل گرم‌کننده و در تابستان منجر به عمل تبخیر می‌گردد که هوا را تا سه یا چهار درجه خنکتر می‌کند.

نورگیرهای مخروطی که کلاه پینوکیو[۱] نامیده می‌شوند. نور طبیعی ساختمان را فراهم می‌کنند. این کیفیت نور و نورپردازی موجود در بیمارستان مذکور، یک نقش مهم در بهبودی محیطی و روانی دارد و ارتباط بصری مناسب را با محیط بیرون برقرار می‌نماید. همچنین این مسأله اجازه می‌دهد که بیماران تغییرات نور و همچنین گذر زمان و فصل‌ها را مشاهده کرده و همچنین کاهش حس جدایی از محیط را فراهم می‌کند.

پارک تاریخی که در حول این بیمارستان قرار دارد با معماری این بنا یکپارچه شده و اتصال محکم میان مجموعه و محیط اطراف، در ارتباط بصری به خوبی دیده می‌شود که استفاده کننده را در طول ساختمان همراهی می‌نماید. این مجموعه به عنوان یک پارک عمومی و در یک سیستم ارگانیگ از گیاهان سبز طراحی شده است، جایی که فرایندهای تکنولوژیکی و مصالح، یک تصور کلی از معماری را بیان کرده و احترام به محیط اطراف خود می‌گذارند و یک محیط پایدار را در این ساختمان به وجود می‌آورند. همچنین این مسأله، از آن جهت که سلامتی محیطی، با درمان و مدت بیماری، بسیار در ارتباط است، سبب مزایایی برای بیماران می‌گردد.

»منبع: وب سایت تخصصی معماری – معمار آنلاینـ

برگرفته از حجت، عیسی و ابن الشهیدی، مرجان السادات (۱۳۸۹) «ديدگاهي نو در بازسازي و طراحي بيمارستان كودكان مير»، فصلنامه طراح، شماره ۲، صص ۱۶۷-۱۶۴

حجت و ابن الشهیدی، ۱۳۸۹: ۱۶۷

همانطور که ما عاشقانه شما را دوست داریم ،و برای جمع اوری اطلاعات از وقت خود میگذرانیم از کاربران عزیز توقع داریم که برای ما کامنت های از جنس های انتقاد پیشنهاد راهنمایی و… با ما در میان بگدارن

–نظر شما در باره سایت ما چیست ؟
–پیشنهاد شما برای آموزش بعدی چیست ؟
–جای چه نکته ای در این مطلب خالی یافتید؟
–از بین این نکات، کدامیک برایتان جالب تر بود؟