طراحی ساختمان بر اساس هندسه وتناسبات دایره

طراحی ساختمان بر اساس هندسه وتناسبات دایره

زير بناي اين اعداد در طبيعت و ماوراء طبيعت :
اردلان عدد 4را نماد جهات چهار گانه ، چهار باد ، چهار فصل و نشان ثبات و آرامش ميداند. 286

اخوان الصفا در رسالة پنجمشان به زيربناي نظري عدد چهار و رمز پردازي آن پرداختـه اند و نوشته اند :
خداوند با خرد خود اين جهان هستي را خلق فرموده و در آن فنا ناپذيري مربعات يـا چهارها ( رابه وجود آورده است. كه شامل جفت هاي ناهمگون يا ناموافق مـي باشـد. رموز اين كار فقط توسط خالق متعال دانسته شده است و بس . 287

آنان براي اثبات نظر خود به آيه » ومن كل شيء خلقنا زوجين لعلكم تـذكرون« ) سـوره ،51آيـه
(49استناد مي كنند و به دنبال آن شواهد فراواني از طبيعت عالم كبيـر و صـغير را از قبيـل چهـار عنصر، چهارجهت عرضي ، چهارمزه ، چهار فصل سال و … بر مي شمرند. اين نوع تقسيم بيش از آنكه در گياهان ديده شود ، در حيوان و انسان و حتي بيش از همه در دسته بندي صفات الهي در انديشه اسلامي نمود دارد بـه طوريكـه مـي تـوان آن را سـاختاري آرمـاني در هستي تلقي كرد . چرا كه عرش الهي و كعبه و … هم چهار وجه از خدا را به نمايش گذارده انـد . در گياهان بيشتر نظام تقسيم 3و 5مشهود است ، حتي ميوه هاي تقسيم پذير افزاينـده نيـز براسـاس الگوي اعداد فيبونانچي افزايش مي يابند كه از 3به 5و 8تكامل مي يابند و هيچ گاه 4بخشي نمي شوند

تقسيمات 4در گل ، هندسه داخلي و هندسه خارجي خرمالو

استفاده از هندسـه 4در تقسـيمات گـل:

 هندسـه داخلي و هندسه خارجي خرمالو بسيار قابل توجـه و نشان دهنده ساختار ذاتـي 4بخشـي آن اسـت . در اينجا 8قسمت موجـود بـه تعـداد هسـته هـاي آن ارتباطي ندارند . علاوه بر طبيعت ، ايـن تقسـيم و تناسـبات مبنـاي مهمي در ماوراء طبيعه اسلامي و برخي اديان ديگـر دارد . پيش از اسلام دائوئيسم و كنفوسيوس هستي را داراي ساختار دوگانه يين و يانگ مي كردنـد . در اسلام نيز خدا با دو دسته صـفات جمـالي و جلالـي توصيف شده است . ساختار عرش خـدا كـه جايگـاه اداره عـالم اسـت بـه شـكل نمـادين داراي 4پايـه توصيف شده و بـه آن بيـت المعمـور گفتـه و خانـه كعبه نيز 4ضلعي مي باشد . در سوره حاقـه حمـل كنندگان عرش الهي 8نفر توصيف شده اند. همچنين بهشتي كه براي مومن در نظر گرفته شـده 2باغ درون 2باغ ، يعني 4باغ معرفي شده است . به اين ترتيب اصل مهم وحدت در اسلام با تقسـيمصفات دوگانه او و چهار پايه عرش و 8نفر حمل كننده آنها ، ساختار استقرار عالم ماوراء طبيعـت را تشريح مي كند كه بهشت قيامت نيز جلوه اي از آن خواهد بود

نمونه طراحی بر اساس تناسبات دایره

نحوه استفاده از اين تناسبات در معماري :
اردلان عدد 4را نماد ماده و متناظر با چهار گوش كعبه و نشان ثبات و آرامش ميداند. 288 السعيد 289تلاش مي كند ، تجلي بهره گيري از دايره واستخراج مربع از آن را در معماري اسلامي خصوصا ” دركشورهاي عربي ( به اثبات برساند .290 اما درمعماري ايران اسلامي نيز اين موضوع به طور كامل قابل مشاهده است اولين جلوه گاه تقسـيم هاي چهارگانه در مقياسهاي طولي آنهاست. آنها هر 6/66سانتي متر امروز را يك گره مي دانستند و چهارگره يك چارك ) 26/66سانتي متر ( و چهار چارك يك گز ) 1/0666متر ( كه معادل شانزده گره بود راتشكيل مي داد .291
اما در مورد نظام تقسيم چهارگانه دايره نيـز تحقيقـات مهنـدس مولـوي بسـيار جالـب و راهگشا است. به نظر او اگر چه ريشه هاي تقسيم چهارگانه دايره درتمدنهاي كهن هـم وجـود دارد ، تمدن اسلامي به شيوه اي ويژه به بهره گيري از آن پرداخته است .292 او سيركامل فرآيند طراحي را درنظام سنتي و براساس نقاله هاي تقسيم چهار گانه تشريح مي كند. اين سير با انتخاب مركزي براي هندسه كل كار ) به روش آزمون و خطا و با ترسيم قطرها ( شـروع مي شود و با يافتن گوشه هاي ميانسرا ) حياط ( وتقسيم بندي بدنه ها ادامه پيدا مي كنـد. نقالـهاي كه او توصيف مي كند يك نقالة 64قسمتي است وبه زعم او با اسـتفاده از ايـن نقالـه مـي تـوان بيشتر ساختمانهاي معماري سنتي ايران رامطالعه كرد . .293او اين مسئله را درمورد 20بناي مهـم تحليل كرده و همه را هماهنگ با نقاله 1/64يافته است . 294 كار جالب مولوي تداوم همين نظام در روند طراحي نمـا و ارائـه گونـه هـاي اصـلي نماهـا درمعماري سنتي است كه نياز به دقت واحتياط فراوان دارد

منابع:

285-آيت اللهي ، حبيب االله ، مباني نظري هنر ، ، 1376انتشارات رجاء ، ص 180و 181
286-اردلان ، نادر ، حس وحدت ، ، 1380ترجمه حميد شاهرخ ، نشر خاك ، ص 26
287-السعيد ، نقشهاي هندسي در هنر اسلامي ، ، 1363ترجمه مسعود رجب نيا ، انتشارات سروش ، ص 201         288
اردلان ، نادر ، حس وحدت ، ، 1380ترجمه حميد شاهرخ ، نشر خاك ، ص 26
289-عصام السعيد ) ( Issam el-Saidو عايشه برمان ) ( Ayse Parmanدو معمارعراقي اند كه در دانشگاه كمبريج انگلستان دوره معماري خود را گذرانده اند. السعيد علاوه بر معماري در نقاشي نيز قدرت بالايي دارد و نمايشگاههاي متعددي در آمريكا ، اروپا و خاورميانه برگزار كرده است . رساله نهايي آنها با مقدمه بوركهارت و ترجمه مسعود رجب نيا در سالهاي 1363و 1377توسط انتشارات سروش بهچاپ رسيده است .
200 – 195 همان ، ص
291-ابوالقاسمي ، لطيف ، هنجار شكل يابي معماري اسلامي ايران ، ، 1366مجموعه مقالات معماري ايران ، دوره اسلامي ، چاپخانه وزارتارشاد با همكاري جهاد دانشگاهي ، به كوشش يوسف كياني ، ص 359
292-مولوي ، ، 1369پژوهشي در هندسه معماري اسلامي ، مركز تحقيقات مسكن ، ص

تهیه تنظیم و انتشار: وب سایت معمار آنلاین online-architect.ir

برچسب ها:

طراحی ساختمان بر اساس هندسه وتناسبات دایره.ایده طراحی براساس الگو دايره.نحوه استفاده از الگو تناسبات دایره در معماري.طراحی براساس عدد 4 در معماری.طراحی براساس هندسه دایره.نمونه طراحی بر اساس تناسبات دایره.هندسه وتناسبات براساس تقسيم دايره بر) 2،4،8تناسب